تاثیرجنسیت برچگونگی استفاده ازاینترنت
مهرشاد مشبابی مسئول دفتر امور زنان سپاه و رئیس شورای سیاستگذاری همایش زنان واینترنت درهزاره سوم هدف از برگزاری این همایش را پاسخ به نیازهای جامعه دانست و گفت این روزها شاهد کارکردهای مختلف اینترنت در کار، زندگی و تحصیل هستیم و بسیاری از خانواده‌های ما با این ابزار اطلاع‌رسانی ارتباط برقرار کرده‌اند بنابراین تصمیم گرفتیم از این بستر مناسب استفاده بهینه کنیم.
ظهور هر رسانه سبب‌ساز تغییراتی در خواسته‌ها و نیازهای جامعه است به همین دلیل اینترنت تأثیراتی در جامعه ایرانی داشته، که قابل کتمان نیست. اینترنت و چگونگی بهره‌وری از آن نیز برای دولتمردان دارای اهمیت بسیاری است و روند استفاده زنان از اینترنت به موازات آن در حال افزایش، بنابراین چنین همایشی با بررسی نتایج یافته‌ها از سراسر کشور می‌تواند در درک آن مؤثر باشد.
رشد روزافزون شبکه جهانی اطلاعات و امکان دسترسی آسان و سریع به این شبکه، سطح دانایی افراد، اندیشه انسانها و شیوه‌های انجام امور فرهنگی و اقتصادی را متحول کرده است. این در حالیست که هم‌اکنون زنان در کشورهای در حال توسعه چون کشور ما آنگونه که باید از این فرصت استفاده نمی‌کنند.
شاید به همین دلیل است که، فرصت‌یابی و آسیب‌شناسی چگونگی ارتباط زن و اینترنت در کشور ما به یک اندازه دارای اهمیت است.
شناخت دقیق فرصت‌ها و برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از آنها در راستای ارتقاء سطح دانش، افزایش شیوه‌های ارتباطی، شناخت فرصت‌های کاری و کالبد شکافی علمی محدودیت‌های ناشی از نابرابری بهره‌گیری زنان از اینترنت در مقایسه با مردان، از مهمترین اقداماتی است که باید در قالب یک برنامه‌ریزی دقیق دنبال شود.
رشد اینترنت در کشورهای مختلف، بسیار نامتوازن است، به عبارت دیگر فاصله و شکاف قابل توجهی در زمینه دسترسی و استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) بین کشورهای کمتر توسعه یافته و توسعه یافته وجود دارد.
به عنوان نمونه در ایالات متحده آمریکا، زنان در حال پیشی گرفتن از مردان از نظر دستیابی به اینترنت هستند و نرخ بالای رشد خود را حفظ کرده‌اند. در حالی که تعداد کل کاربران اینترنت در آمریکا تنها ۲۲/۴ درصد رشد داشته، این نرخ برای زنان ۳۴/۹ درصد بوده است. اما این موضوع در میان زنان آسیایی دیده نمی‌شود.
۷۸ درصد کاربران اینترنت در آسیا را مردان و تنها ۲۲ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. بی‌تردید چنین تفاوتی میان مردان و زنان در زمینه استفاده از اینترنت، تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر فرهنگ و اقتصاد آسیا خواهد داشت.
در کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران هم میزان محرومیت زنان از آموزش و تعلیم فناوری قابل توجه است. شاید پایین‌تر بودن سطح آموزش زنان نسبت به مردان، نبود منابع اقتصادی و فقدان هنجارهای فرهنگی و اجتماعی اغلب زنان را از دنبال کردن شغل‌های غیرسنتی و دسترسی به ICT باز می‌دارد. در همین حال پیمایش صورت گرفته از سوی «شهناز میزبان»، پژوهشگر علوم اجتماعی بر روی ۳۸۰ دانشجوی دانشگاههای دولتی تهران نشان میدهد که بعد از پایگاه اقتصادی – اجتماعی و موقعیت جغرافیایی، «شکاف جنسیتی» عمده‌ترین شکاف در کاربرد اینترنت بوده که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
از سوی دیگر در حالی که ۲۲ درصد دانشجویان پسر بیش از سه ساعت در روز از کامپیوتر استفاده میکنند، تنها ۱۰ درصد دختران دانشجو از کامپیوتر استفاده کرده‌اند. این در حالیست که میزان استفاده پسران از اینترنت در طول روز نیز به مراتب بیش از دختران است (۵/۱۹ درصد پسر در برابر ۴/۱۵ درصد دختر).
از آنجایی که «جنسیت» بر نوع و میزان استفاده از اینترنت تاثیرگذار است، شیوه استفاده از اینترنت در میان دختران و پسران نیز دارای تفاوت است؛ چرا که انتظارات اجتماعی، آنها را به سوی نقشهای جنسیتی سوق میدهد، این بدین معناست که دختران دریافت و ارسال پست الکترونیکی، خرید کالا و سرگرمی را بیش از پسران ترجیح داده و در مقابل پسران از اینترنت به منظور جستجوی اطلاعات و دریافت خبر استفاده میکنند، که این مسئله را میتوان در چگونگی جامعه‌پذیری دختران و پسران جستجو کرد. از آنجایی که در دهه های گذشته جامعه همواره افراد را به نقشهای سنتی سوق داده است، مسئولیت‌ها و نقشهای زنانه مانعی برای دسترسی و استفاده زنان از کامپیوتر و اینترنت است.
اداره کشورها بدون استفاده از ICT غیرممکن شده یا با هزینه هنگفت امکان‌پذیر است؛ روند توسعه جهان رو به جلو پیش می‌رود و ما باید بتوانیم از تهدیدها دوری و از فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کنیم.
نصرالله جهانگرد، دبیر پیشین شورای عالی اطلاع‌رسانی در همایش زنان و اینترنت در هزاره سوم گفت: بازار محصولات ICT در دنیا حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون یورو است و در واقع میتوان گفت که این موضوع در حوزه اشتغال یکی از کارآفرین‌ترین مباحث محسوب میشود.
او با بیان اینکه اینترنت به عنوان سرمایه و ثروت عمومی جهان به حساب می‌آید، گفت: همه دستگاه ها باید به راحتی به این ابزار دسترسی داشته باشند؛ سیاستگذاری کشورها این است که مردم به راحتی بتوانند به اینترنت دسترسی پیدا کنند.
همه کشورها متوجه این موضوع هستند و زمینه سیاستگذاری در بخش‌های مختلف برای دسترسی راحت به اینترنت را فراهم میکنند تا این ابزار به صورت یک ثروت عمومی در اختیار مردم باشد؛ استفاده از وب به قدری شتاب گرفته که جزو شاخص‌های سنجش توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورها شده است.
به گفته جهانگرد، چالشی که در حال حاضر در دنیا وجود دارد این است که تحولات اقتصادی و اجتماعی ناشی از تحولات ICT شتاب گرفته و تمام زمینه‌های کاری را در کشورها تحت تاثیر قرار داده است.
«عمده کشورها ICT را به عنوان موجود توانمندساز می‌دانند؛ زیرا زمانی ثروت مولفه توسعه بود، اما امروزه فاکتور دانایی جایگزین آن و عامل تولید ثروت شده و
دبیر سابق شورای عالی اطلاع‌رسانی ادامه داد، چالش کشورهای جهان سوم این است که دیدگاه‌های رهبران و مدیران یکی نیست و تا دولتی عوض میشود تمام برنامه‌ها نیز تغییر می‌کند، به همین دلیل برنامه بلندمدت در کشورهای جهان سوم دوام نمی‌آورد و همه به دنبال برنامه‌های کوتاه‌مدت هستند.
به گفته جهانگرد، ICT به عنوان عنصر کلیدی نوآوری شناخته شده و زنان نیز نقش کلیدی در این عرصه دارند؛ ICT با فراهم کردن فرصت یادگیری نقش مهمی در روند توسعه زنان ایفا می‌کند و اگر این ابزار به صورت راهبردی در یک جامعه به کار رود می‌تواند در توسعه استراتژیک نقش مهمی داشته باشد.
بارقه‌های نور
با این وجود آمار و نتایج به دست آمده از میزان ثبت نام در گرایشهای مختلف رشته کامپیوتر و IT، نشان میدهد که میزان استقبال زنان از تحصیل در رشته‌های عمومی کامپیوتر در سال جاری بیشتر از مردان است. به گزارش روابط عمومی مرکز فناوری اطلاعات سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، آخرین نتایج بررسی و تحلیل آمار موجود در و احد آموزش فرهنگسرای IT نشان میدهد که از مجموع ۱۰۵۵ دانشجو در رشته‌های مختلف کامپیوتر، ۵۴۶ نفر را زنان و ۵۰۹ نفر را مردان تشکیل می‌دهند.
نتایج بررسیهای آماری فرهنگسرای IT نشان از استقبال چشمگیر زنان برای کسب مهارت در رشته‌های عمومی کامپیوتر دارد.
در مجموع آمار به دست آمده نشان میدهد که میزان حضور زنان در کلاس‌های فراگیری دروسی همچون اینترنت، فتوشاپ، کاربرعمومی، ICDL، اتوکد و WORD بیشتر از مردان است. رشته‌های دیگری همچون سخت افزار و طراحی صفحات وب در انحصار فراگیر مردان قرار دارد. در این خصوص به ویژه در رشته‌های سخت‌افزار اکثریت مطلق فراگیران مرد هستند.
اما تحلیلی بر آمار به دست آمده نشان میدهد که برخی از رشته‌ها تقریباً، مختص خانمها و برخی نیز به آقایان اختصاص داده شده است. علت این موضوع نیز به نوع و شکل تقاضای موجود در بازار کار و مسایل و شرایط فرهنگی انجام کارها باز میگردد.
از سوی دیگر در بررسی علت گرایش رو به رشد زنان به فراگیری رشته‌های عمومی کامپیوتر نیز نتایج جالبی به دست میدهد.
در حال حاضر بخش قابل توجهی از فراگیران زن در رشته‌هایی همچون«کاربر عمومی»،«اینترنت» و «ICDL» را مادران خانه‌دار تشکیل می‌دهند. این مادران دلیل گرایش به این رشته‌ها، را ارتباط بهتر با فرزندان خود به هنگام کار با کامپیوتر و اینترنت و همچنین رفع نوعی احساس بی‌سوادی در استفاده از کامپیوتر به ویژه هنگام تعامل با فرزندان خود عنوان میکنند.
مهمترین دلیل این اتفاق به گسترش نفوذ و ضریب کامپیوتر و اینترنت در جامعه باز میگردد، چرا که تا پیش از این کامپیوترها بیشتر محدود به محیط کار و در اختیار آقایان بود اما با گسترش فناوری‌های نوین ارتباطاتی و نفوذ کامپیوتر و اینترنت به خانه‌ها، گرایش زنان در یادگیری و استفاده از این ابزار نوین نیز افزایش یافته است. ضریب نفوذ اینترنت در ایران ۱۵درصد است که تنها۳۰درصد کل کاربران آن زن و به طور عمده دختران جوان هستند.
موج تحول
گروه اجتماعی- تکنولوژی نوین ارتباطی، جهان را به دهکده جهانی تبدیل کرده است، همانطور که در یک دهکده همه منابع در اختیار اهالی قرار می‌گیرد امروز نیز به مدد اینترنت، در چنین شرایطی هستیم و غالب اطلاعات عمومی و اختصاصی به اشتراک گذاشته شده است.
این پدیده خود عامل ایجاد پدیده‌ای به نام «جهانی شدن» است، چون بیش از این ملل مختلف به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی و انحصار منابع، از هم دور بودند. بنابراین فناوری اطلاعات، هم زمینه‌ساز جهانی شدن است و هم عامل تسریع و بقای آن؛ یکی از ابزارهای این تکنولوژی اینترنت است.
در مرحله بعد مخاطبان، استفاده کنندگان یا دریافت‌کنندگان هستند، از آنجایی که یک رسانه در عرصه رقابت بین محیطهای متعدد قرار دارد؛ یکی از عوامل و عناصر بسیار مهم تکنیک‌های جذب مخاطب است. حال میتوان سؤال کرد زنان ایرانی در ارتباط با پدیده اینترنت چگونه می‌توانند ایفای نقش کنند.
زنان می‌توانند به عنوان تولید‌کننده یا فرستنده پیام باشند، از طرف دیگر زن می‌تواند به عنوان موضوع پیام باشد، بنابراین تولید‌کننده اطلاعات خودش را برای سلیقه زن تدارک می‌بیند و مطابق با جذابیت‌هایی که برای زنان وجود دارد، طراحی و کار می‌کند، از جمله به موضوعاتی مثل خانه‌داری، بچه‌داری، مد، آرایش و لباس میپردازد.
اما چرا زنان، امروزه به طور خاص کانون توجه این امور قرار می‌گیرند؟ به دلیل اینکه در تحولات اجتماعی زنان بسیار سریع تأثیر می‌پذیرند و تأثیر می‌گذارند، بنابراین خیلی روی آنها حساب میشود.
پس از سرنگونی طالبان در افغانستان بیش از ۱۷۵ پروژه ویژه زنان افغانی برای افزایش مشارکت سیاسی آنان به منظور ایجاد جامعه مدنی به اجرا در آمده است.
از سوی دیگر شتاب تند توسعه کشورهای عربی که تا دیروز حق داشتن شناسنامه، حق مالکیت، حق رأی، رانندگی و بسیاری از حقوق ابتدایی شهروندی را از زنان محروم میکردند، بسیار دیدنی است.
این در شرایطی است که اغلب کشورهای خاورمیانه هنوز هم باتوجه به وضعیت جدید توسعه، دیدگاه سنتی خود را نسبت به مسایل زنان حفظ کرده‌اند. به گونه‌ای که در اغلب کشورهای عرب زبان پایگاه‌های اینترنتی متعلق به زنان با محدودیت‌های بسیاری روبه‌روست.
نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان میدهد، احتمال بروز رفتارهای خطرناک بین نوجوانان و جوانان دانشجویی که از بازی‌های کامپیوتری استفاده میکنند بیش از دیگر افراد است.
به گزارش فارس به نقل از دیجیتال‌ترندز، محققان بر پایه مطالعات جدید خود دریافته‌اند که بین بازی‌های کامپیوتری و بروز رفتارهای پرخطر بین دانشجویان رابطه مستقیم وجود دارد و باعث میشود تا این افراد ارتباطات اجتماعی خود را کمرنگ‌تر کنند.
این مطالعات روی ۵۰۰ دانشجوی دختر و ۳۱۳ دانشجوی پسر در آمریکا انجام شد و شرکت‌کنندگان در آن درباره میزان استفاده از بازی‌های کامپیوتری، نوشیدن مشروبات الکلی، اعتیاد به مواد مخدر، اعتماد به‌نفس و میزان ارتباط با اعضای خانواده توضیح دادند.
در پایان این مطالعات مشخص شد که دانشجویان پسر ۳ برابر بیشتر از دانشجویان دختر از بازی‌های کامپیوتری استفاده میکنند. این در حالی است که میزان اجرای
بازی‌های کامپیوتری خشن بین پسران نسبت به دختران برابر بیشتر است.
دانشجویان دختر بیش از پسران در دانشگاههای خود از اینترنت برای انجام کارهای شخصی و ارسال پست الکترونیکی استفاده میکنند و این در حالی است که دانشجویان پسر اینترنت را بیشتر برای خواندن اخبار، سرگرمی و مسایل جنسی به کار می‌برند.
این طور که گفته میشود، آن دسته از افرادی که به نوشیدن مشروبات الکلی عادت داشتند و به مواد مخدر اعتیاد داشتند، بیش از دیگر دانشجویان از بازی‌های کامپیوتری خشن استفاده میکردند.
استفاده غیرعلمی ۸۰ درصد جوانان ایرانی از اینترنت معاون پژوهشی مرکزمطالعات وپژوهشهای جمعیتی آسیاواقیانوسیه در گفت‌وگو با خبر گزاری فارس (۹:۱۱) در رابطه با نحوه استفاده جوانان از اینترنت گفت: جوانان ۵۰ درصد به اینترنت دسترسی دارند؛ ۸۰ درصد جوانان از اینترنت استفاده غیر علمی میکنند، ۲۰ درصد دیگر نیز به دانشجویان و افرادی که دارای تحصیلات عالیه هستند، اختصاص دارد.
ذوق و علاقه جوانان نیز در نوع استفاده از اینترنت مؤثر است .شیوه استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان نیاز به هدایت دارد.
اگر جوانان را به طور اعم در نظر بگیریم قطعاً به آسیب‌شناسی نیاز است اما اگر دانشجویان و افراد تحصیل‌کرده را مد نظر قرار دهیم اکثراً در زمینه‌های علمی از اینترنت استفاده میکنند.
شیوه استفاده از اینترنت در میان نوجوانانی که در سنین پایین قرار دارند مناسب نیست و گاهی اوقات همراه با تلف کردن وقت است. به طور کلی سطح استفاده از اینترنت در مقایسه با کشورهای دیگر حجم پایینی را در ایران به خود اختصاص داده است.
این به طور قطع ناشی از خلاء آموزشی است. چرا که اینترنت به صورت انبوه وارد کشور شده است و دسترسی به آن در میان نسل جوان بسیار ساده است.
برخی خانواده‌ها تسلط کافی به کامپیوتر را ندارند.در این زمینه خود نوجوانان و جوانان تعیین کننده هستند. مسائل فرهنگی باید از نسل قدیم به نسل جدید منتقل شود اما این مسئله با وجود این که فرهنگی است تنها مختص به جوانان است و خانواده‌ها در این زمینه نقشی ندارند. حتی در مدارس نیز اشراف دبیران در این زمینه کم است.
جوانان بیشتر برای سرگرمی از اینترنت استفاده میکنند که علاوه بر تلف شدن وقت آسیب‌های دیگری را ایجاد می‌کند.
باید جوانان را به استفاده صحیح از اینترنت ترغیب کنیم حتی خانواده‌ها نیز باید اطلاعات خود را در این رابطه ارتقا دهند. در این زمینه آموزش امری ضروری است، در برنامه‌های تلویزیونی حتی اموزش آشپزی وجود دارد اما آموزش اینترنت و استفاده از کامپیوتر برای خانواده‌ها مشاهده نمی‌شود.
چکیده پایان نامه هاوتحقیقات مرتبط
۱-پایان نامه خانم لیلازکریائی باعنوان: ((بررسی میزان وچگونگی استفاده ازاینترنت توسط دانشجویان دانشگاههای دولتی شهرتهران به تفکیک جنسیت،دوره تحصیلی ودانشگاه درسال تحصیلی ۸۰-۸۱)).
نتایج ا ین پایان‌نامه نشان داد: استفاده از اینترنت توسط دانشجویان به عنوان ابزار پژوهشی نسبت به اهداف آموزشی در اولویت قرار داشته است.
به گزارش سرویس پایان‌نامه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، لیلا زکریائی در پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی خود با عنوان «بررسی میزان و چگونگی استفاده از اینترنت توسط دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران به تفکیک جنسیت، دوره تحصیلی و دانشگاه در سال تحصیلی ۸۱-۸۰»، آورده است: پاسخگویان به ترتیب اولویت از اینترنت به عنوان ابزار پژوهشی، ابزار آموزشی و ابزار ارتباطی استفاده کرده‌اند.
نتایج این پایان‌نامه می‌افزاید: در بخش استفاده از اینترنت به عنوان ابزار پژوهشی مشخص شد اغلب پاسخگویان از اینترنت به منظور کسب اطلاعاتی که از طریق منابع دیگر قابل دسترسی نیست، دسترسی به گزارش‌های تحقیقی و پروژه‌ها و سوم دسترسی به نشریات تخصصی بهره می‌گیرند.
کمترین موارد استفاده از اینترنت در این قسمت نیز کسب اطلاعات پزشکی و بهداشتی و دسترسی به گزارش‌های دولتی بود. همچنین مشخص گردید میانگین ساعات استفاده از اینترنت به عنوان ابزار پژوهشی ۲ ساعت و ۳۲ دقیقه در هفته میباشد.
در ادامه این پایان‌نامه آمده است: در بخش استفاده از اینترنت به عنوان ابزار آموزشی مشخص شد، بیشتر پاسخگویان از اینترنت به منظور کسب اطلاعات مرتبط با دروس، بسط و تبیین مفاهیم مربوط به موضوعات درسی و شناخت مفاهیم مرتبط با موضوعات درسی برای ارائه در کلاس استفاده میکنند.
کمترین موارد استفاده از اینترنت در این بخش شرکت در فعالیت‌های کلاسی on line و شرکت در امتحانات on line بود. همچنین مشخص گردید میانگین ساعات استفاده از اینترنت به عنوان ابزار آموزشی ۲ ساعت و ۱۴ دقیقه میباشد.
مولف در ادامه این پایان‌نامه می‌افزاید: در بخش استفاده از اینترنت به عنوان ابزار ارتباطی مشخص گردید بیشتر پاسخگویان از اینترنت به منظور استفاده از پست الکترونیکی، برقرار ارتباط با دوستان، و برقراری ارتباط با افراد هم علاقه استفاده میکنند.
در ادامه این پایان‌نامه که در سال ۱۳۸۱ با راهنمایی دکتر علیرضا کیامنش در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم تدوین شده، آمده است: بین چگونگی و میزان استفاده از اینترنت به صورت کلی و جنسیت ارتباط وجود دارد و دانشجویان مرد بیشتر از دانشجویان زن از اینترنت بهره برده‌اند.
در بررسی رابطه بین چگونگی و میزان استفاده از اینترنت به صورت کلی و دوره تحصیلی مشخص شد که دانشجویان دوره دکتری در مقایسه با دانشجویان دوره کارشناسی ارشد از اینترنت استفاده بیشتری نموده‌اند.
نتایج به دست آمده در قسمت رابطه بین میزان چگونگی استفاده از اینترنت به صورت کلی و سه دانشگاه مورد بررسی نشان داد: دانشجویان دانشگاه تهران بیشتر از دانشجویان دو دانشگاه دیگر از اینترنت بهره گرفتهاند. دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در رتبه دوم و دانشجویان دانشگاه تربیت معلم در رتبه آخر قرار می‌گیرند.
در خاتمه این پایان‌نامه پیشنهاد شده، درسی به منظور آشنایی بیشتر دانشجویان با اینترنت در واحدهای درسی تمام رشته‌ها و دوره‌های تحصیلی گنجانده شود و علاوه بر تقویت کارکرد پژوهشی اینترنت بر روی سایر کارکردها (ارتباطی و آموزشی) نیز تاکید بیشتری میشود و همچنین مواردی که در هر سه کارکرد کمتر مورد استفاده قرار گرفتهاند، تقویت شود. گفتنی است، جامعه مورد بررسی شامل دانشجویان سه دانشگاه تهران، تربیت معلم و تربیت مدرس در ۱۴ رشته انتخابی بود که جمعا ۳۷۷ نفر را تشکیل می‌دادند و به عنوان نمونه نیز در نظر گرفته شدند.
۲-پایان نامه آقای محمدحسین حسنی باعنوان(( اینترنت وارزشها:بررسی رابطه بین استفاده ازاینترنت وگرایش دانشجویان به ارزشهای سیاسی)).
این پژوهش برای بررسی تاثیر استفاده از اینترنت بر ارزشهای سیاسی کاربران، با تاکید بر آزادی بیان و مشارکت در حکومت و با بهره گرفتن از یک چارچوب نظری تلفیقی متشکل از نظریه های جهانی شدن، جامعه اطلاعاتی انتقال ارزشی در رسانه ها و نظریه های پارسنز و اینگلهارت انجام شد. در این پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه نهران با حجم نمونه ۳۰۰ نفر، به روش شبه آزمایشی و با بهره گرفتن از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی رتبه ای اسپیر من و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایح نشان داد که بین میزان استفاده از اینترنت و میزان اهمیت آزادی بیان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و میزان اهمیت مشارکت در حکومت تایید نشد. با کنترل متغیر های سن به روش آماری و میزان تحصیلات به روش همسان سازی، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و میزان استفاده از اینترنت، مهمترین متغیر هایی بودند که ۲۴ درصد از واریانس ارزشهای سیاسی را تبیین کردند. بنابر یافته های این پژوهشی توان گفت که اینترنت در تقویت بر خی از ارزشهای سیاسی، از جمله آزادی بیان، در بین کاربران نقش قابل توجهی دارد.
۳-تحقیق خانم مهتاب پورآتشی-کارشناس ارشدآموزش کشاورزی دانشگاه تهران
باعنوان: ((عوامل پیش برنده استفاده ازفناوری اطلاعات درآموزش عالی)).
طبق یافته های پژوهش، کاهش قیمت کامپیوتر و ملزومات آن در اولویت نخست عوامل پیش برندۀ اقتصادی و کاهش هزینه های اشتراک استفاده از اینترنت در اولویت بعدی قرار دارد. ضمناً کاهش هزینه های اشتراک استفاده از اینترنت از عوامل پیش برندۀ مهم است . براساس یافته های تحقیق برگزاری منظم و مرتب دوره های آموزش زبان انگلیسی در گروه آموزشی، اولویت نخست عوامل پیش برندۀ آموزشی است. برگزاری دوره های آموزش اینترنت و برگزاری منظم و مرتب دوره های آموزشی کامپیوتر در گروه آموزشی دو اولویت بعدی این دسته از عوامل هستند.. یافته های این تحقیق نیز مؤید نتایج پژوهشهای مذکور است.
افزایش علاقۀ افراد به استفاده از فناوری اطلاعات اولویت نخست عوامل پیش برندۀ فردی است. ایجاد مرکز کامپیوتر مجهز به امکانات اینترنت و پس از آن، افزایش تعداد کامپیوترها در گروه آموزشی، دو اولویت نخست عوامل پیش برندۀ محیطی از نظر پاسخگویان اند.
یافته های تحقیق نشان می دهد که مطمئن کردن کاربر نسبت به اعتبار اطلاعات اینترنت، اولویت نخست عوامل نخست عوامل پیش برندۀ نگرشی است. «روزنزویگ»(۲۰۰۰) نیز معتبر نبودن منابع اطلاعات و بار کردن اطلاعات نامربوط را از جمله موانع استفاده از فناوری اطلاعات ذکر کرده است.
براساس یافته های تحقیق اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی, اختلاف نظر زیادی در مورد عوامل پیش برنده استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش عالی ندارند و در اکثر موارد بر تأثیر این عوامل در گسترش میزان استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش عالی توافق دارند.
راه های افزایش میزان وکیفیت استفاده ازاینترنت درکشورپیامدهای مثبت و منفی اینترنت به عنوان یک پدیده‌ی نوین در اجتماعات انسانی در حال گسترش است و این ابزار در سطح کلان، در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره منجر شده و نقش آن بر امنیت ملی جوامع و در روند ارتباطی سازمان‌ها با مشتریان و حتا بر روابط خانوادگی به طور موثر در حال توسعه است.
به گزارش ایرسا، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد که بر مبنای آن سازمان‌ها، شرکت‌ها و مراکز بازرگانی، تجاری و اقتصادی برای بهره‌وری لازم اطلاعاتی و زیرساخت اقتصادی پویا و فعال برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، وابستگی شدیدی به آخرین اطلاعات و کسب آن از طریق اینترنت خواهند داشت.
جهان سوم نیز نیازمند اطلاعات علمی، فنی تجاری و غیره است؛ اطلاعاتی که حقیقتا برای این کشورها بسیار حیاتی و مهم است و در این میان شاید شبکه بین‌المللی اطلاع‌رسانی (اینترنت) پلی است تا جهان سوم از طریق آن با زدن یک راه میان‌بر به جهان اول قدم بگذارد.
کارشناسان امر معتقدند هزینه‌ی اینترنت در کشوری مانند ایران نسبت به میزان درآمد سرانه اشخاص، بالاست و همین امر موجب جلوگیری از گسترش این سرویس در ایران شده است و طبیعتا باعث شده در رابطه با میزان دسترسی به اینترنت، رتبه‌ی مناسبی در جهان نداشته باشیم.
شواهد نشان می‌دهند که مهمترین دلیل قیمت بالای این سرویس در ایران گران بودن پهنای باند مورد نیاز ISP ها است که از طریق شرکت فن‌آوری اطلاعات و یا ICPها تامین میشود.
آمار هم از این حکایت دارند که در قیمت‌های خرده فروشی، هزینه پهنای باند چندین برابر قیمت جهانی است البته نباید منکر هزینه‌های انتقال پهنای باند به داخل کشور و تقسیم آن در کل کشور شد اما می توان با کاهش هزینه‌های پهنای باند میزان دسترسی به اینترنت را در کشور بالا ببرد.
در این خصوص مسعود ریاضیات ـ رییس انجمن کارفرمایان شرکت‌های اینترنتی ایران ـ با بیان این که با توجه به این که اینترنت یک پدیده‌ی اقتصادی بوده و سبب تسهیل امور و اطلاعات الکترونیکی میشود لذا باید نگاه‌ها نسبت به اینترنت و ارتقاء آن تغییر کند، اظهار کرد: اینترنت یک امر اقتصادی و بستری برای توسعه‌ی اقتصادی است به طوری که راه‌های اینترنت و تبادل اطلاعات بسیار موثر در پیشرفت اقتصاد کشور است.
به گفته‌ی او اینترنت یک پدیده‌ی اقتصادی مهم است که سبب کم رنگ شدن نقش راه‌ها در تبادل اطلاعات شده و باید مورد عنایت مسوولان دولت قرار گیرد.
رییس انجمن کارفرمایان شرکت‌های اینترنتی با تاکید بر اینکه با توجه به نقش موثر جاده‌ها و اتوبان در راه‌های کشور و تسهیل امور، لذا پرسرعت شدن اینترنت نیز از واجبات است، تصریح کرد: آماردهی وزارت ICT نسبت به بالا رفتن ضریب نفوذ اینترنت و تلفن همراه باید در مقایسه با کشورهای دیگر باشد.
همچنین داوود مدنی - کارشناس فن‌آوری اطلاعات - با بیان اینکه با توجه به وجود نگاه غیرعلمی و ناآگاهانه نسبت به اینترنت در کشور این موضوع هنوز به صورت فراگیر و همگانی مورد استفاده قرار نگرفته و علت آن نبود یک تعامل و وابستگی بین مراکز اداری صنعتی و دانشگاهها است، اظهار کرد: کاربران اینترنت در سطوح مختلف برای تامین خواسته‌هایشان به نوعی از منابع و امکانات مختلف بهره می‌گیرند و برآورده کردن نیاز مراجعه‌کنندگان مختلف در هر سطح و گروهی از اهمیت ویژه و جامع بودن این منبع حکایت دارد.
به گفته‌ی او بانک اطلاعاتی کارآمدتر از اینترنت با اشتراک داده‌های کاربران آن در هر زمان و مکان با سرعتی به مراتب بالاتر از دیگر امکانات، وجود ندارد.
این کارشناس تاکید کرد: با گسترش اطلاعات اینترنت در هر لحظه و با افزودن سایتها توسط کاربران بسیار در نقاط مختلف، اهمیت حضور و میزان استفاده و برخورداری از آن مورد سوال واقع میشود که ما در این بانک عظیم اطلاعات چه نقشی داریم.
مدنی گفـت: در جنبه‌های علمی و تحقیقاتی آمار چشم‌گیری از کاربران در جهت رشد کمی و کیفی سایتها و وبلاگها به چشم نمی‌خورد اما این بدان معنی نیست که هرگز کاری نکرده‌ایم یا حضوری نداشتیم بلکه میزان کارکرد یا نوع حضور مثمرثمر ارزیابی نمی‌شود.
به گفته‌ی این کارشناس اغلب سایتهای مختلف تجاری و اداری هم صرفا به شکل نمادین استفاده می‌شوند و موسسه دارنده آن سایت به داشتن یک نام و سایت در اینترنت بسنده کرده و اگر محتوای سایت‌هایشان به‌روز و کارآمد بود، می‌توانستیم در بخش‌های اقتصادی نیز شاهد خدمات ارزنده باشیم.
کارشناسان این کاستی را نبود سیستم آموزش و فرهنگ مناسب استفاده از اینترنت در سطح کلان برمی‌شمرند و تاکید دارند که معرفی کاستی‌ها و نداشتن پایگاه‌های مناسب وب‌سایت‌ها جهت حضور کودکان و نوجوانان و یا عامه کاربران در هر بخشی باید به آموزش صحیح استفاده از اینترنت و ایجاد پایگاه‌های مناسب در حوزه‌های مختلف منجر شود.
تحلیلگران بر این عقیده‌اند که تعریف درست از اینترنت و نگاه مثبت به آن، فراهم کردن تسهیلات خوب در جهت استفاده از اینترنت سرعت و قیمت، ارزش دادن به خدمات و کارکردهای مثبت، وابسته کردن اموری که نتایج حاصل از آن به منابع ملی بازگردد، ایجاد انگیزه در استفاده صحیح و تشویق به راه‌اندازی سایتها و وبلاگها در شاخه‌های مختلف علمی به مراتب بهتر از فیلتر کردن سایتها و یا انعکاس جلوه‌های منفی آن است.
فروهر فرزانه ـ استاد دانشگاه ـ نیز گفت: با وجود کاربران اینترنت در ایران، سطح اینترنت کشور قابل توجه نبوده و نیازمند توجه مسوولان است. تعداد کاربران اینترنت کشور به دلیل جمعیت بالای دانش‌آموزی و دانشجویی بالاست اما نرخ سرویس‌ها و پهنای باند اینترنت کشور مناسب نیست و هزینه‌هایی که خانواده به استفاده از اینترنت اختصاص قابل توجه نیست.
او درباره‌ی سیاست‌های حمایتی از سوی دولت گفت: گسترش استفاده از خدمات اینترنت، به خرید رایانه و ایجاد اتصالات پرسرعت بستگی دارد که هم‌اکنون سرعت خدمات اینترنتی در مراکز علمی به هیچ وجه قابل توجه نیست چه برسد به خانوارها.
به گفته‌ی فرزانه سرعت خدمات اینترنت در موسسات و مراکز آموزش عالی مانند دانشگاهها رضایت‌بخش نبوده و اکثر دانشجویان و اعضای هیات علمی از این نبود اینترنت پرسرعت رنج می‌برند.
او فعالیت بخش خصوصی در این بخش را نسبتا محدود دانست و گفت: احتمالا سرویس‌های اصلی که تعیین کننده اینترنت کشور است انحصارا در دست دولت بوده و یکی از علل محدود بودن فعالیت بخش خصوصی و نبود کیفیت مناسب است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی حداقل باید از دسترسی به نرخ بالاتری بهره‌مند شوند تا در صورت دانلود یک فایل، با مشکل مواجه نشوند همچنین مسوولان نباید وجه منفی استفاده از اینترنت را درنظر بگیرند و درصدد محدود کردن آن برآیند.
علاوه بر این عباس فرزین - کارشناس فن‌آوری اطلاعات - معتقد است: باید از جنبه‌های فرهنگی، فنی، تخصصی و اقتصادی به جامعه یاد داده شود که پیشرفت باید جهانی باشد که یکی از کرسی‌های اصلی جهانی شدن آشنایی با اینترنت است.
به گفته‌ی فرزین وجود اینترنت با پهنای باند بالا سبب صرفه‌جویی در وقت کاربران و تسهیل امور میشود و بسنده کردن به اینترنت ۵۱۲ کیلوبیت جز عاملی بازدارنده، منفعتی ندارد.
او تاکید کرد: روش‌های اجرایی باید با توجه به فهم فرهنگ جامعه عنوان شود لذا برای استفاده از ابزاری مانند اینترنت برای تسهیل امور در تبادل اطلاعات، روش موثر در جامعه و سبقت از کشورهای دیگر باید گام برداشت تا نحوه‌ی استفاده از آن مثمرثمر واقع شود.
از برآیند نظر کارشناسان چنین بر می‌آید که اینترنت یک پدیده‌ی اقتصادی بوده و سبب تسهیل امور و اطلاعات الکترونیکی میشود لذا باید نگاه‌ها نسبت به اینترنت و ارتقاء آن تغییر کند که در این راستا می توان با واگذاری سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی حوزه‌ی IT به بخش خصوصی کاهش، هزینه‌ها و افزایش کیفیت اینترنت در سطح جهانی را باعث شد.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
قبلا اشاره شد در این تحقیقما از روش تحقیق توصیفی استفاده کرده ایم.بر طبق تعریف تحقیق توصیفی به توصیف،ضبط،توضیح شرایت موجود،یا به عبارت دیگر توصیف منظم و مدون موقعیتی ویژهیا حوزه مورد علاقه به صورت واقعی و عینی میپردازد. در تحقیقی که پیش رو دارید با موضوع بررسی میزان و نوع استفاده از اینترنت توسط دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد سعی زیادی شد تا اطلاعات مستند و واقعی جمع آوری شوند.
روش گزینش نمونه
نمونه های ما باید نماینده ی کاملی از جامعه ی مورد نظر (دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد) باشند. همه میدانیم که در یک دانشگاه بزرگ دانشجویان با جنسیتهای مختلف وسن وسال غیر هماهنگدر رشته های مختلف مشغول به تحصیل اند. پس برای اینکه نمونه تحقیق ما منحصر به رشته ی خاص یا جنسیت خاصی نباشد بهتر آن دیدیم که با روش نمونه گیری تصادفی ساده به محلهایی که محل تجمع دانشجویان با گرایشهای مختلف تحصیلی وسیاسی و… در کنار یکدیگر است مراجعه کنیم. جاهایی نظیر کتابخانه، سالن اجتماعات وهمایشها،سالن ورزش و… . نمونه ی ما که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند شامل ۶۸درصد مونث و۳۲درصد مذکرکه مشغول به تحصیل درسالها ورشته های مختلف بودند. مسنترین فرد پاسخ دهنده ۴۴ ساله و جوانترین آنها۱۹ ساله بود. البته اکثریت پاسخ دهندگان در سنین۲۰،۲۱و۲۲ سال بودند.
روش تهیه واجرای پرسشنامه در تهیه ی پرسشنامه ابتدا اهداف خود ازانجام تحقیق را تا در مسیر تحقیق گام برداریم.
اهداف ویژه تحقیق ما عبارت بو دند از:
میزان استفاده از اینترنت توسط دانش جویان دانشگاه آزاد مشهد.
بررسی تاثیر جنسیت بر استفاده از اینترنت.
نوع وزمینه ی تخصصی استفاده از اینترنت توسط دانشجویان.
میزان رضایت از کیفیت اینترنت در کشور.
مهمترین مشکلات اینترنت از دید دانشجویان.
سوالات پرسشنامه همراه با گزینه ها
۱٫میزان استفاده ی خود را از اینترنت مشخص کنید؟
۱)به ندرت-۲)درحد متوسط-۳)درحد بالا.
۲٫چند درصد از استفاده یشما مربوط بهمسائل پژوهشی وتحقیق است؟
۱)۲۵درصد وکمتر-۲)۵۰درصد-۳)۷۵درصد-۴)۱۰۰ درصد.
۳٫چه درصدی از استفاده یشما مربوط به مسایل آموزشی است؟
۱)۲۵درصد وکمتر-۲)۵۰درصد-۳)۷۵درصد-۴)۱۰۰ درصد.
۴٫چه درصدی از استفاده یشما مربوط به تفریح وسرگرمی وارتباط میشود؟
۱)۲۵درصد وکمتر-۲)۵۰درصد-۳)۷۵درصد-۴)۱۰۰درصد.
۵٫((لطفا به این سوال صادقانه پاسخ دهید)) چند درصد استفاده ی شما از اینترنت تا حدی غیر معمول یا غیر مجاز در هر زمینه ای میباشد؟
۱)۰درصد-۲)۲۵درصد-۳)۷۵درصد-۴)۱۰۰درصد.
۶٫به نظر شما جنسیت بر نوع و میزان استفاده از اینترنت تاثیرگذار است؟
۷٫برای اینترنت بیشتر از کافی نت استفاده میکنید یا از اینترنت منزل؟
۸٫سرعت اینترنت ودسترسی به سایتهای مورد نظر رادر کشور چگونه ارزیابی میکنید؟
۹٫اهم مشکلاتی که در کار با اینترنت دارید بنویسید؟
در حین توزیع پرسشنامه ودریافت پاسخ از اشخاص نمونه در برخورد با پرسشنامه ی تدافعی عمل کرده و آن را تهدید علیه خود قلمداد میکردند حتی در بعضی موارد حاضر به پاسخگویی نبودند.البته در اکثر موارد باتوضیح بیشتر درباره ی مقصود تحقیق و اطمینان بخشی به هر صورت ممکن از جمله آزادی نمونه در پر کردن مشخصات فردی ازقبیل نام ونام خانوادگی، رشته ی تحصیلی و حتی سال تولد موفق به جلب همکاری آنها برای تکمیل نمودن پرسشنامه شدیم.
روش آماری
در پرسشنامه ی مذکور همانطور که مشاهده مینمایید ۴ سوال ۴ جوابی که جوابهای مشابهی دارند وبه درصد شامل(۲۵)،(۵۰)،(۷۵)و(۱۰۰) وجود دارند. بدیهی است در پاسخ افراد مختلف از اینترنت ممکن است از(۱۰۰در۱۰۰) بیشتر شود. به همین دلیل برای تصحیح هر برگ پاسخنامه درصد مجموع ۴ سوال را برای هر سوال حساب نموده ایم که از فرمول زیر محاسبه شده است:
A=رسم نمودارهاومنحنی های مختلف نیزبه فهم کاملترمطالب به دست آمده کمک می کند.
فصل چهارم
یافته های تحقیق وتجزیه وتحلیل یافته ها
مقدمه
پس ازتصحیح کلیه پرسشنامه های پرشده وانجام
محاسبات اطلاعات زیراستخراج شد:
درموردمیزان استفاده ازاینترنت ۳۸نفربه میزان کم ازاین تکنولوژی استفاده میکنند.همچنین ۸۷نفرهم به مقدارمتوسط ازاینترنت استفاده میکنندودرنهایت۱۵نفرهم به میزان زیادوقابل توجهی ازاینترنت استفاده میکنند.
درباره انواع مختلف استفاده ازاینترنت ازکل جمعیت۱۴۰نفرنمونه مادراین تحقیق اطلاعات به تفکیک جنسیت عبارت است از:درموردنوع استفاده خانمها۱۷/۳۳درصدمربوط به پژوهش وتحقیق میشود.درمرحله بعد۱۹/۲۸درصدمربوط به مسائل
آموزشی وهمچنین ۲۰/۲۶درصدمربوط به ارتباط وسرگرمی ودرنهایت ۴۴/۱۲درصدبه مسائل غیرمجازمی باشند.
نکته:پاسخ دهندگان مادرباره واژه غیرمجازاینگونه توجیه شدندکه غیرمجازشامل هرسایت غیرمجازچه ازلحاظ موسیقی،سیاسی،اخلاقی و….است.
پاسخهای آقایان به انواع مختلف استفاده ازاینترنت به درصد به قرارزیراست:۹۸/۲۲درصد استفاده ازاینترنت آقایان مربوط به پژوهش وتحقیق،۴۷/۲۵درصد مربوط به مسائل آموزشی،۹۵/۲۷درصدمربوط به ارتباط وسرگرمی و۶۰/۲۳درصدمربوط به مسائل غیرمجاز.
نمودارانواع استفاده ازاینترنت خانمها
نمودارانواع استفاده ازاینترنت آقایان
نمودارانواع استفاده ازاینترنت کل نمونه ها
درمورد تاثیرجنسیت براستفاده ازاینترنت نظردانشجویان دانشگاه آزادمشهدراجویاشدیم که دراین مورد۴۹/۵۸درصددانشجویان اعتقادبه تاثیرجنسیت دراستفاده ازاینترنت داشتندو۵۱/۴۱درصددانشجویان نیزبرعکس اعتقادبه تاثیرجنسیت دراستفاده ازاینترنت نداشتند.
نمودارتاثیرجنسیت براستفاده ازاینترنت
درموردمکان استفاده ازاینترنت درموردخانمها به این شکل است۶۵نفردرمنزل،۲۶نفردرکافی نت،۴نفرهم درهردومکان ازاینترنت استفاده میکنند.درموردآقایان نیزبه این شکل است ۲۷نفردرمنزل ،۱۵نفردرکافی نت،۳نفرهمدرهردومکان ازاینترنت استفاده میکنند.اگراین ارقام رادرکل درصد بگیریم۱۰/۶۶درصدجمعیت گروه نمونه ازاینترنت درمنزل استفاده میکنندو۹۰/۳۳درصدنیزبه کافی نت مراجعه میکنند.
نمودارمکان استفاده ازاینترنت خانمها
نمودارمکان استفاده ازاینترنت آقایان
نمودار کلی مکان استفاده ازاینترنت نمونه ها به درصد
درموردچگونگی کیفیت استفاده ازاینترنت۲۸/۸درصدآن راخوب وعالی می دانند.۸۱/۲۰درصدآن رامتوسط و۹۲/۷۰درصدجمعیت نمونه آن راضعیف وبدمی دانند.
اهم مشکلات دانشجویان درکاربااینترنت به صورت یک سوال بازپاسخ درپرسشنامه آمده تادانشجویان باآزادی کامل هرتعدادمشکلی دارندبازگوکنند.درتصحیح پرسشنامه ها درمجموع به شش رده مشکل برخوردیم.البته بعضی دانشجویان فقط به یک مورداین مشکلات اشاره کرده بودند وبعضی دیگربه چندین مورداشاره کرده بودند.سرفصلهای مشکلات کاربران به قرارزیراست:
فیلترینگ۰۳/۲۳
سرعت پایین۸۳/۴۸درصد
منفک نبودن سرفصلها۶۸/۱درصد
هزینه بالا۵۶/۲درصد
ویروسها۰۹/۲درصد
بدون مشکل۸۲/۲۱درصد
